مصطفی شعاعیان و رمانتیسم انقلابی

چکیده کتاب از زبان سام محمودی سرابی:

در اواسط دهه ۴۰ تا نیمهء نخستِ دهه ۵۰ شمسی، ظهور و بروز شخصیتی به‌­نام «مصطفی شعاعیان» در درون جنبشِ چپِ ضد استعماریِ ایران موجب شد تا در یک برهه از تاریخِ مبارزات کمونیستی در این جغرافیا، نظریه‌هایی به نقد و ارزیابی گذاشته شوند که اندیشهء مسلطِ جامعه مارکسیستی ایران به‌­شمار می‌آمد و آلترناتیوی نیز (حداقل در عرصه نظر) برایش متصور نبود چراکه مشی و منش تقدیس شدهء این «خدایگانِ بند‌ه‌­آفرید» پیشتر توسط رهروانش آزموده شده و تنها راهِ نجاتِ توده‌های ستمکش است؛ و شکاک، درست به همین دلیل (یعنی تشکیک گستاخانه در بنیادهای فراسوژه‌ایِ لنینیسم) مورد تکفیر همقطارانش قرار می­‌گیرد تا سرانجام، به­‌علت سِرتِقی و سرسختی در انتقادش به روش و کنش لنینیستی، در انزوا، تن به مرگی دردناک باسیانور دهد.
بررسی زندگی و اندیشه‌های این روشنفکر شورشی دغدغه‌ی انوش صالحی در کتاب مذکور است. کسی که به گفته اغلب منتقدان و حتی مخالفان سرسختش سخت‌کوشی و دقت از جمله مصالح کار اوست. او پیشتر با بیوگرافی کرامت‌الله دانشیان (همرزم خسرو گلسرخی) در کتابی با عنوان «راوی بهاران» در جامعه پژوهشی ایران چهره‌ای مستقل و در عین حال باریک‌بین از خود به نمایش گذاشته است. به این معنی که تا پیش از او اثر مستقلی در معرفی دانشیان منتشر نشده بود؛ چهره‌ای که تا پیش از «راوی بهارانِ» صالحی در عین جذابیت ناشناخته در زیر سایه سنگین خسرو گلسرخی قرار گرفته بود. صالحی این بار سراغ یکی دیگر از چهره‌های مغفول تاریخ مبارزات انقلابی ایران یعنی مصطفی شعاعیان رفته است و تا جایی که راقم این سطور مطلع است کتاب «مصطفی شعاعیان و رمانتیسم انقلابی» صالحی، در عین رویکرد داستانی و ژورنالیستی توانسته است ضمن معرفی درست و فارغ از حب و بغض شعاعیان، ذهنیت بخش عمده‌ای از تاریخ‌پژوهان معاصر را نسبت به این مبارز و متفکر سیاسی دهه‌های ۴۰ و ۵۰ شمسی تصحیح کند. گفت‌وگو با دوستان و خانواده شعاعیان و همچنین اسناد تاریخی او از منابع صالحی به شمار می‌روند به طوری که بنا به‌ گفته هوشنگ ماهرویان کافی بود نامی از کسی که زمانی شعاعیان را می‌شناخته پیش صالحی برده شود و او پیش از همه فرد مورد نظر را ملاقات نکرده و با ضبط صوتش کل اطلاعات موجود درباره شعاعیان را از او بیرون نکشیده باشد.

توضیحات سام محمودی سرابی درباره کتاب:

این کتاب ابتدا در سال ۱۳۸۹ ازسوی نشر باران در سوئد روانه بازار شد و پس از تاخیری دوساله در ایران به همت نشر قطره در اختیار علاقه‌مندان به تاریخ سیاسی ایران در دوره‌ی معاصر قرار گرفت.